Onderwijsprogramma en activiteiten

Voor dove en slechthorende leerlingen is het belangrijk dat zij leren communiceren met hun omgeving: met hun ouder(s)/verzorger(s) en overige gezinsleden, leeftijdsgenoten, vriendjes, de leerkrachten en andere volwassenen. Om dit te bereiken wordt het accent gelegd op een goede communicatieve ontwikkeling. Het bevorderen van de communicatieve ontwikkeling en daarmee ook het bevorderen van toegang tot taal en informatie loopt als een rode draad door het onderwijsprogramma heen. Daarnaast is er aandacht voor onderstaande ontwikkelingsgebieden.

Onderwijsprogramma

Binnen ons onderwijs gebruiken we de kerndoelen primair onderwijs en de kerndoelen speciaal onderwijs zo veel mogelijk als leidraad. Deze doelen zijn opgesteld door het Ministerie van Onderwijs. De nadruk binnen ons programma ligt op taal en communicatie.
Naast het aanbod op de leergebieden biedt de Bosschool:

• een leerklimaat dat communicatie en taalontwikkeling stimuleert;
• een klimaat dat veiligheid en ruimte biedt om te communiceren en te reflecteren op jezelf en je omgeving;
• specialistisch en intensief taal- en leesonderwijs;
• aangepaste vormen van instructie om het onderwijs toegankelijk te maken;
• specialistische begeleiding bij het bevorderen van de sociale relaties van onze leerlingen en hun welbevinden;
• intensieve ondersteuning op het gebied van executief functioneren (onder andere leren leren, plannen en organiseren).

Binnen de hele school gebruiken we extra hulpmiddelen bij het structureren van de dag. Door een visuele dagplanning, het gebruik van pictogrammen, een planbord en time-timers creëren we inzicht en overzicht voor onze leerlingen.

Programmaonderdelen

De volgende programmaonderdelen, die meer gedetailleerd beschreven staan in het schoolplan en het groepsplan, worden aangeboden (beide documenten kunt u via de leerkracht en/of de directeur opvragen).

Het programma bevat waar mogelijk in samenhang:

• Algemene voorwaardentraining bij peuters en kleuters
• Nederlandse taal (inclusief hoortraining en spraakafzien)      
  • Mondelinge taal
  • Technisch en begrijpend lezen
  • Spellen en stellen
• Nederlandse Gebarentaal
• Engelse taal (groep 7/8)
• Rekenen en Wiskunde
• Thematisch werken waarbij de volgende onderdelen worden geïntegreerd binnen een thema:
  • Oriëntatie op de mens en de wereld
  • Aardrijkskunde
  • Geschiedenis
  • Natuur (biologie)
  • Maatschappelijke verhoudingen (staatsinrichting en burgerschap)
  • Geestelijke stromingen (levensbeschouwing)
  • Burgerschap
  • Expressieve activiteiten
    • Muziek 
    • Dans
    • Handvaardigheid en tekenen
• Bevordering van sociale redzaamheid en gezond gedrag
  • Sociale emotionele vorming
  • Relaties en sexualiteit
  • Culturele vorming en identiteit voor dove en slechthorende leerlingen (CIDS)
  • Verkeer
• Lichamelijke opvoeding
  • Bewegingsonderwijs door een vakdocent
• Spelontwikkeling

Enkele voor ons extra belangrijke vakgebieden worden hieronder toegelicht. De groepsleerkracht kan uiteraard ook een toelichting geven over de rest van ons aanbod.

Logopedie/communicatieve vaardigheden

Omdat alle leerlingen op de Bosschool in meer- en mindere mate moeite hebben met het leren van taal, spraak en/of communicatie vult de logopedist een belangrijke taak in voor de ontwikkeling van uw kind. Hieronder lichten we graag de inzet van de logopedie toe.

Bij logopedie staat het stimuleren van de communicatie en het kunnen deelnemen aan het onderwijs voorop. Binnen de logopedie is er aandacht voor de uitspraak, het begrijpen van taal, het leren van woorden, het maken van zinnen, het oefenen van de auditieve vaardigheden, het gebruiken van taal in sociale interacties (pragmatiek) en (indien noodzakelijk) het eten en drinken. De logopedist is gekoppeld aan de klas. Succeservaringen en plezier in communicatie zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. Binnen deze groepen ondersteunt de logopedist de leerkracht in de klas en de lessen communicatieve vaardigheden. Op vaste tijden sluit de logopedist aan in de klas en geeft door middel van onder andere co-teaching, samen met de leerkracht vorm aan het taalonderwijs en het aanleren van de communicatieve vaardigheden van de leerlingen. Dagelijks vinden er oefenmomenten plaats. Naast de ondersteuning van de leerkracht en de groepslessen besteedt de logopedist individuele aandacht aan de taal- en spraakontwikkeling van uw kind. Dit wordt gedaan middels individuele logopedie of logopedie in een kleine groep waarbij er afgestemd wordt in frequentie en intensiteit op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. Het optimaal communicatief functioneren van het kind binnen de samenleving staat hierbij centraal. In de onderbouw betekent dit dat er vaak voornamelijk aandacht zal zijn om, middels individuele begeleiding, sprongen te maken in de taal- en spraakontwikkeling. In de midden- en bovenbouw betekent dit dat er voornamelijk aandacht is voor het vergroten van de communicatieve redzaamheid en de taalvaardigheden: mening vormen, discussiëren, debatteren, beargumenteren, vertelvaardigheden, gesproken en schriftelijke taal begrijpen. Om de taal- en spraakontwikkeling in kaart te brengen en te kunnen evalueren onderzoekt de logopedist de leerlingen. In de onderbouw is dit jaarlijks, in de bovenbouw wordt er handelingsgericht onderzoek uitgevoerd. Tweejaarlijks wordt in de bovenbouw de gehele taalontwikkeling in kaart gebracht. Op grond van de onderwijsbehoeften van de leerling worden doelen opgesteld die in het EOPP te vinden zijn. Voor leerlingen in de bovenbouw worden groepsdoelen geformuleerd die in het groepsplan opgenomen worden.

Lezen

Leren lezen is een auditief proces. Je verklankt letters en deze letters samen vormen een woord. Voor dove en slechthorende leerlingen vraagt het leren lezen vaak extra aandacht. Zij horen niet alle klanken. En ze kunnen ook moeite hebben met het uitspreken waardoor het auditief samenvoegen van de klanken tot een woord moeilijker is. Ook het auditief herkennen van het klankbeeld, wat nodig is om te kunnen begrijpen wat het woord betekent, is voor dove en slechthorende kinderen veel moeilijker want zij hebben de woorden niet of veel minder goed en minder vaak in spontane situaties gehoord. Daardoor weten ze niet altijd wat ze lezen. In de peuter- en kleutergroep geven we zorgvuldig aandacht aan de basisvaardigheden (o.a. fonologisch bewustzijn) voor het leren lezen. Ter ondersteuning gebruiken we het handalfabet (de vingerspelling) uit de Nederlandse Gebarentaal. Alle leerkrachten zijn geschoold en gespecialiseerd in het leesonderwijs. In de groepen 3 en 4 werken wij met Veilig Leren Lezen (Kim versie). In de groepen 5 tot en met 8 werken we met Veilig Leren Lezen, Estafette, Ik lees ik doe en Nieuwsbegrip. Tijdens het lezen is er veel aandacht voor chaining. Met chaining leer je complexe vaardigheden aan door deelvaardigheden te combineren. Dit betekent dat we tijdens het lezen gebruik maken van spreken, horen (zover mogelijk), zien, voelen, (vinger)spellen, het woord koppelen aan plaatjes en gebaren en schrijven. Verder worden er woordwebben aangeboden rondom een klank of leesmoeilijkheid. Daarbij is er aandacht voor het verwoorden van klankaspecten (twee-tekenklank, lange klank, etc.). Grammaticale elementen worden visueel gemaakt. Naast het leren lezen is er ook aandacht voor begrijpend lezen. Wat heb ik zojuist gezien/gehoord/gelezen? Over wie gaat de tekst? Wat gebeurt er in de tekst? Uitbreiding van de woordenschat is hierbij ook heel belangrijk. Hiervoor werken we met Nieuwsbegrip XL. Deze methode gaat uit van de actuele gebeurtenissen. Bij zelfstandig werken maken wij gebruik van de computersoftware behorende bij Veilig Leren Lezen en Sprong vooruit (www.metsprongenvooruit.nl). Bij Sprong Vooruit kunnen de leerlingen leeskilometers maken. Het zou fijn zijn als u het thuisgebruik van deze website stimuleert. Thuis lezen met uw kind is voor het leesonderwijs erg belangrijk. U kunt uw kind helpen door dagelijks voor te lezen. Dit komt ook de woordenschatontwikkeling en de ontwikkeling van de zinsstructuren van het gesproken Nederlands ten goede. Ook bij oudere kinderen is het goed om dat te blijven doen.
Vanaf groep 3 leert uw kind zelf lezen. Het is van groot belang dat uw kind ook thuis dagelijks leest. De groepsleerkracht kan u vertellen welk leesniveau uw kind heeft. U kunt dan samen met uw kind boeken kiezen die aansluiten bij dit leesniveau. Veel ouder(s)/verzorger(s) pakken hiervoor een vast moment, bijvoorbeeld bij het naar bed gaan. Kortom we doen hierin graag een beroep op u.

Wereldoriëntatie DSH

Op de Bosschool werken we thematisch rondom de wereldoriëntatie vakken. Binnen de thema’s worden de kennisgebieden aardrijkskunde, geschiedenis, natuur, geestelijke stromingen, sociale redzaamheid, burgerschap en bevorderen van gezond gedrag in samenhang met elkaar aangeboden. Er zijn 10 thema’s opgesteld in een cyclus van twee jaar. De groepen 3 t/m groep 8 werken aan hetzelfde thema. We gaan hierbij uit van de leerdoelen van het CED en ontwerpen daar de lessen bij. De onderwerpen die aan bod komen:

2022-2023: Bij mij thuis, Het lichaam, Uitvindingen, Oorlog en vrede, Alles groeit en bloeit.

2023-2024: Red de wereld, Voeding, Wie is de baas?, De wereld draait maar door (weer, klimaat, seizoenen), Reizen.

Identiteit dove en slechthorende leerlingen

Naar schatting heeft 95% van de dove en slechthorende kinderen horende ouder(s)/verzorger(s) en familieleden. De ervaring van het niet (goed) kunnen horen, is onderscheidend in een samenleving die overwegend uit horenden bestaat. Dove en slechthorende kinderen voelen zich hierdoor vaak anders, soms ook eenzaam en worden geconfronteerd met ervaringen die zij in hun naaste omgeving niet altijd kunnen delen. We werken op de Bosschool DSH met CIDS (Culturele vorming en Identiteit voor Doven en Slechthorenden) en AJONGH (Als Je Oren Niet Goed Horen). 
Het doel van de lessen is het verstevigen van de identiteit van dove en slechthorende kinderen. Het geeft de leerlingen handvatten om te kunnen omgaan met hun doof-/slechthorendheid in uiteenlopende situaties. Door de lessen wordt het zelfbewustzijn van de leerlingen versterkt en leren ze ‘wie’ ze zijn. De lessen helpen hen om - ook later als volwassenen - hun eigen weg te vinden in de verschillende situaties en contexten waarin zij actief of passief participeren.

Sociaal emotionele vorming

Kinderen die moeite hebben met communicatie hebben vaak ook moeilijkheden op sociaal-emotioneel gebied. Door de moeilijkheden op spraak-taalgebied hebben de leerlingen vaak meer moeite met het herkennen en verwoorden van eigen en andermans gevoelens en het begrijpen van sociale situaties. Het is van groot belang dat kinderen gevoelens en gedrag van zichzelf en anderen leren begrijpen en benoemen, op een adequate manier voor zichzelf kunnen opkomen en op een goede manier met anderen leren omgaan. Op de Bosschool besteden we veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Hiervoor gebruiken we de Kanjertraining, de PAD methode en de leerlijn Relaties en Seksualiteit. De leerlingen worden gevolgd in hun sociaal-emotionele ontwikkeling en tijdens de ouderavonden wordt met u de ontwikkeling van uw kind op dit gebied besproken.  

Relaties, Intimiteit en Seksualiteit (RIS)

Op de Bosschool besteden wij van jongs af aan aandacht aan relaties, intimiteit en seksualiteit binnen het vakgebied sociale en emotionele vorming. Dit is van belang omdat de leerlingen een relatief kwetsbare groep vormen. Door de doofheid of slechthorendheid krijgen onze leerlingen meestal niet vanzelf de maatschappelijk geaccepteerde omgangsregels en normen en waarden rondom seksuele ontwikkeling mee. Ook kunnen zij hun wensen en verlangens, maar ook hun grenzen niet altijd kenbaar maken. Het is daarom van groot belang om onze leerlingen goed te informeren en in gesprek te gaan over relaties en seksualiteit. 
We maken hiervoor gebruik van de methode Kriebels in je Buik. Binnen deze lessen staan de thema’s lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld, voortplanting en gezinsvorming, sociale en emotionele ontwikkeling en seksuele weerbaarheid centraal. Deze methode heeft als doel leerlingen te ondersteunen bij de ontwikkeling van hun persoonlijkheid. Ze leren respect op te brengen voor zichzelf en de ander, zich bewust te zijn van hun eigen en andermans gevoelens, wensen, opvattingen, mogelijkheden en steeds beter gefundeerde beslissingen te nemen op het gebied van seksualiteit.

Bewegingsonderwijs en schoolzwemmen

Plezier in bewegen vinden wij belangrijk! We willen buitenspel op school en thuis stimuleren en de leerlingen laten kennismaken met verschillende sporten en spellen. We nemen deel aan verschillende sporttoernooien, sportevenementen en organiseren zelf een sportdag. We hebben een map met daarin speciale sportclubs en vakanties. Als uw kind het niet leuk vindt of niet goed kan meekomen bij een sportclub of bij de zwemlessen, dan kunnen wij u adviseren bij het vinden van een geschikte club. Leerlingen in de groepen 4 in Arnhem krijgen schoolzwemles. De gemeente Arnhem financiert dit voor een gedeelte. Het is fijn wanneer u, als uw kind zes jaar is, zelf met hem of haar naar zwemles gaat. Als u daar niet toe in staat bent, kunt u misschien wel regelmatig zelf met uw kind gaan zwemmen. Uw kind zal dan bij het begin van de schoolzwemlessen waarschijnlijk al watervrij zijn en kan dan snel beginnen met het leren van de zwemslagen. Alle leerlingen van groep 4 gaan zwemmen.

Peuters DSH

Wij bieden op de Bosschool in Arnhem onderwijs aan dove en slechthorende leerlingen uit de regio Apeldoorn-Doetinchem-Arnhem-Nijmegen. Dove en slechthorende leerlingen kunnen bij ons geplaatst worden vanaf 2,5 jaar. De peutergroep van de Bosschool lijkt in veel opzichten op een ‘gewone’ peuterspeelzaal. Echter is er bij ons veel aandacht voor de taalontwikkeling. In de peutergroep werken wij spelenderwijs aan de taalontwikkeling. Wij bieden zowel de Nederlandse gebarentaal (NGT) aan als de gesproken taal met ondersteunende gebaren (NmG). Daarnaast werken wij veel met voorwerpen, foto’s, plaatjes en video’s, omdat veel kinderen van de peutergroep visueel sterk zijn. 
Naast de taalontwikkeling werken wij ook aan de zelfredzaamheid, de sociaal emotionele-, motorische- en spelontwikkeling. Dit alles doen wij door betekenisvolle activiteiten aan te bieden in een afgestemde omgeving.
In de peutergroep staat een gebaarvaardige leerkracht/onderwijsassistent, ook is er een logopedist en een gebarendocent betrokken bij de groep. Verder worden er activiteiten gegeven door een muziekdocent en gymdocent.

Wanneer is de peutergroep?

Voor kinderen tot 4 jaar:

Maandag:	08.45 - 14.15 uur
Dinsdag:	08.45 - 14.15 uur
Woensdag:	08.45 - 14.15 uur
Donderdag:	08.45 - 14.15 uur
Vrijdag:	08.45 - 14.15 uur

Voor kinderen van 4 jaar gelden de reguliere schooltijden van de Bosschool, zie schooltijden.
In overleg met ouders kijken we hoe vaak en tot hoe laat uw kind naar de peutergroep gaat. Wij hebben geen slaapmogelijkheden op school. 

Afhankelijk van de afstand kan uw kind gebruik maken van schoolvervoer. Tot slot: Voordat een kind 4 jaar oud is wordt er met alle disciplines en ouder(s)/verzorger(s) gekeken of het kind met 4 jaar doorstroomt naar het regulier onderwijs of naar de kleutergroep van de Bosschool. In principe start de leerling met zijn 4e verjaardag in de kleutergroep.

Mocht u over gaan tot aanmelden, let er dan op dat u uw kind aanmeldt bij Kentalis ONDERWIJS of via 0800 - 53 68 25 47 (gratis).

Activiteiten

Gedurende het schooljaar vinden een aantal schoolvieringen plaats: Sinterklaas, Kerst, voorjaarslunch en de Koningsspelen. Verder worden gedurende het schooljaar verschillende andere activiteiten georganiseerd waarvoor het dagelijkse lesrooster van de klas wordt aangepast. Denk hierbij aan een sportdag, kamp, cultuurdag of excursie.
Voor elke vakantie is er een themasluiting met de hele school, waarbij ouder(s)/verzorger(s) mogen komen kijken naar het optreden van hun zoon/dochter.
Alle leerlingen van de Bosschool gaan op schoolkamp/kampbezoek in het begin van het schooljaar. Leerlingen kunnen elkaar zo goed leren kennen en het zorgt voor verbinding tussen de leerlingen van alle jaarlagen. Voor het onderwijsprogramma worden onderwijskundige doelen geformuleerd voor zowel cognitieve als sociale aspecten. De leerlingen uit de bovenbouw blijven één of twee nachten op locatie slapen. Leerlingen uit de middenbouw komen meerdere dagen op bezoek. De leerlingen van de onderbouw en de peuters komen één dag(deel) op bezoek: de laatste afsluitende dag. Ouder(s)/verzorger(s) zijn van harte welkom om het kamp gezamenlijk met de leerlingen en de juffen en meesters af te sluiten. Voor het schoolkamp vragen wij van u een aanvullende bijdrage.
In de laatste week van het schooljaar is er een schoolverlatersavond voor de leerlingen van groep 8 en hun ouder(s)/verzorger(s). Met de leerlingen van groep 0 tot en met 7 sluiten we het schooljaar af met een picknick. Ook hiervoor worden de ouder(s)/verzorger(s) uitgenodigd.

Verjaardagen
Als je jarig bent mag je in de klas trakteren, bij voorkeur een gezonde tractatie.

Graag van te voren afspreken met de leerkracht op welke dag de verjaardag gevierd wordt.

Schoolfotograaf 
Elk jaar komt de schoolfotograaf op school. De datum waarop de schoolfotograaf op school is, staat vermeld in de kalender op Social Schools.