‘Als ík het gesprek niet aanga, blijft het doorgaan en dat is niet oké’

“Volgens cijfers zit er in elke klas een leerling waarmee het thuis niet goed gaat. Bij ons is dat ook zo, ook al hebben we kleinere klassen. Daar probeer ik mijn collega’s steeds weer bewust van te maken. Valt er iets op? Maak je je zorgen? Laat het mij weten. Want vanuit mijn rol als gedragsdeskundige is het mijn taak om ervoor te zorgen dat het goed gaat met onze leerlingen.

Waar we samen op letten? Dat zijn heel uiteenlopende dingen. Het kan zijn dat een leerling iets zorgelijks vertelt, bijvoorbeeld dat er thuis steeds ruzie is of dat er wordt geslagen. Maar het kan ook zijn dat een leerling vaak zonder afmelding thuis wordt gehouden, in de winter zomerkleding aan heeft of steeds te weinig eten meeneemt. We gaan er van uit dat ouders het beste voor hebben met hun kinderen, maar soms is er meer hulp nodig.

Als er zorgen zijn, monitoren we eerst wat ons opvalt. Komt het vaker voor of is het signaal meteen al ernstig? Dan ga ik in gesprek met de ouders. Ik nodig ouders altijd uit op school, omdat ik liever live in gesprek ga. Ik wil hun reactie kunnen zien. Ik vind het heel belangrijk om met ouders samen te werken en ook hun kant van het verhaal te horen. Ik zeg ook altijd: ik zit hier niet om met mijn vinger te wijzen of om je kind uit huis te halen – wat de grootste angst is van veel ouders. Nee: we maken ons zorgen, gaat het wel goed? Kunnen we iets doen?

Vaak blijkt er sprake te zijn van miscommunicatie. Kinderen vertellen soms iets wat anders in elkaar blijkt te zitten. Dat kunnen ouders dan meteen verhelderen. Ze vinden het dan meestal fijn dat wij het gewoon aan ze vragen. Soms blijkt dat er meer aan de hand is, bijvoorbeeld wanneer een ouder aangeeft dat het allemaal teveel is. Dan vraag ik of ik kan meedenken, zoeken we samen naar oplossingen en maken we een plan.

Binnen Kentalis is ‘de meldcode kindermishandeling’ duidelijk uitgewerkt in een stappenplan. Eerst ga je signalen in kaart brengen, dan volgt overleg met collega’s en het Centraal Meld- en Consultatieteam van Kentalis en soms een anoniem consult bij Veilig Thuis. Daarna ga ik het gesprek met de leerling of met ouders aan. Hoe kunnen we dit samen verbeteren?. De laatste stap is een melding doen bij Veilig Thuis, maar gelukkig komt het meestal niet zo ver.

Als gedragsdeskundige is het mijn taak om een melding te doen als er sprake is van structurele of acute onveiligheid. Dat blijft lastig. Ik ben dan het liefst zo open en transparant mogelijk naar ouders over waarom ik de melding maak en wat er gaat gebeuren. Gelukkig faciliteert Kentalis ons ook in zo’n situatie heel goed. Ik bel voordat ik de melding doe altijd met collega’s van het Centraal Meld- en Consultatieteam van Kentalis om af te stemmen en advies te vragen. Dit zijn Kentaliscollega’s met verschillende beroepsachtergronden, waardoor zij brede kennis hebben en goed mee kunnen denken. Ik vind het heel fijn dat zij er zijn. Vaak bel ik ook al eerder om te sparren. Hoe moet ik dit nou aanvliegen? Wat zou jij doen? Wil je eens met me meedenken?

Dit alles is qua taken een klein deel van mijn werk, maar ik schuif wel alles aan de kant als er zorgen zijn om een leerling. Ik houd altijd in mijn achterhoofd: als ik dit nu niet doe of dit gesprek nu niet aanga, dan blijft het doorgaan. Dat zeg ik tegen leerlingen ook. Soms willen ze absoluut niet dat ik iets aan hun ouders vertel, maar het moet. Dat leg ik dan ook uit: ‘Ik snap dat het heel moeilijk is, maar dit is niet oké’. Ook wil ik dat ze weten dat ze om hulp mogen vragen en dat er dan volwassenen zijn die helpen.’

Er zijn gelukkig veel succesverhalen, waarbij het weer beter gaat met de ouders en de leerling. Maar helaas zijn er ook gezinnen waarbij het niet is gelukt. Dan zijn ouders vaak heel boos op mij. Dat begrijp ik, want ik was degene die de melding deed. Dat is natuurlijk niet leuk, maar ik heb liever dat ze boos zijn op mij dan op de leerkracht of docent waar ze elke dag mee te maken hebben.”