Oratietekst 'Taal in het kwadraat' nu beschikbaar

Tijdens haar oratie in 2022 legde Constance Vissers uit waarom het belangrijk is om door een neuropsychologische bril naar taalontwikkelingsstoornissen (TOS) te kijken. “De problematiek van kinderen met TOS is complex; het blijft vaak niet bij taal- en spraakproblemen alleen. Deze kinderen vinden het meestal moeilijk om hun gevoelens en gedachten te begrijpen en zichzelf aan te sturen. Het is nodig dat we meer inzicht krijgen in al die dimensies van TOS, zodat we deze kinderen nog beter kunnen helpen.”

Taal hebben we hard nodig. Om ons te verbinden met de ander, de wereld om ons heen en onze binnenwereld. Met sociale taal communiceren we met de buitenwereld, met innerlijke taal communiceren we met onszelf. Taal in het kwadraat. Kinderen, jongeren en volwassenen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben minder taal tot hun beschikking. Dit maakt hun wereld klein. 

• Hoe kunnen we de wereld van kinderen en jongeren met TOS groter maken op basis van empirisch  en theoretisch onderbouwde inzichten? 
• En hoe kunnen we de wereld zo ontwerpen dat mensen met TOS gelijkwaardig kunnen participeren? 

Deze vragen ziet Constance Vissers als de belangrijkste opdracht van haar leerstoel. Zij kijkt naar TOS door een neuropsychologische bril. Die bril maakt de samenhang zichtbaar tussen de stoornissen, beperkingen en participatieproblemen van mensen met TOS. Inzicht in het samenspel tussen (innerlijke) taal, executieve  controle, Theory of Mind en muziek leidt tot nieuwe vormen van diagnostiek, zorg en onderwijs. Het zijn de bouwstenen voor een grotere wereld. 
 

Over de neuropsychologie van TOS heeft de Kentalis Academie een animatie gemaakt. We leggen hierin op een visuele en speelse manier uit dat TOS niet alleen gaat over taal. We laten met praktische voorbeelden de betekenis zien van begrippen als fonologie, semantiek, morfologie, syntaxis, pragmatiek, identiteitsontwikkeling en cognitieve vaardigheden. De animatie helpt zorg- en onderwijsprofessionals om naar kinderen met TOS te kijken door een neuropsychologische bril. De animatie is ook geschikt voor iedereen die meer wil weten over TOS en waar kinderen met TOS tegenaan lopen. Bekijk de animatie.

Dit neuropsychologische model is ontwikkeld in een nauwe samenwerking tussen onderzoekers van Kentalis, Radboud én met professionals uit zorg en onderwijs. Constance licht toe: “Al het onderzoek dat wij in kader van de leerstoel doen komt voort uit vragen van mijn collega’s bij Kentalis, ouders van kinderen met TOS en mensen die zelf TOS hebben. En het mooie is: de inzichten die wij opdoen, komen ook weer bij hen terug. We leggen hypotheses uit ons onderzoek voor aan professionals uit zorg en onderwijs, die ze direct kunnen toetsen in de praktijk. Met hun ervaringen gaan we terug naar de universiteit, om het onderzoek bij te stellen en te verfijnen. Zo komen we steeds meer te weten over taalontwikkelingsstoornissen en kunnen we kinderen met TOS steeds beter helpen.”

Constance Vissers is 1 maart 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar met de leeropdracht Neuropsychologie van taalontwikkelingsstoornissen aan de Radboud Universiteit.  Vanaf 2014 combineert Constance wetenschappelijk onderzoek en klinische taken binnen Kentalis, de Radboud Universiteit en haar psychologenpraktijk. Zo ontwikkelt ze onderzoeksprogramma's en projecten en behandelt ze kinderen en volwassenen met ontwikkelingsproblematiek.

Download de oratietekst 'Taal in het kwadraat' van Constance Vissers.