Onderwijsprogramma en activiteiten

We bieden een onderwijsprogramma dat is aangepast voor dove en slechthorende leerlingen. We hanteren hierbij de didactische en pedagogische kwaliteitsindicatoren van Simea/Partners in Verstaan (de branchevereniging voor onderwijs aan onze doelgroep).

Kentalis Talent DSH biedt:

• een leerklimaat dat communicatie en taalontwikkeling stimuleert.
• een klimaat dat veiligheid en ruimte biedt om te communiceren en te reflecteren op jezelf en de omgeving.
• specialistisch en intensief taal- en leesonderwijs.
• aangepaste vormen van instructie om het onderwijs toegankelijk te maken.
• specialistische begeleiding bij het bevorderen van de sociale relaties van onze leerlingen en hun welbevinden, zeker ook in relatie tot de doofheid/slechthorendheid.
• intensieve ondersteuning op het gebied van executief functioneren (o.a. leren leren, plannen en organiseren).

Programmaonderdelen algemeen

Voor dove en slechthorende leerlingen is het belangrijk dat zij leren communiceren met hun omgeving; met hun ouders/verzorgers en overige gezinsleden, leeftijdsgenoten, vriendjes, de leerkrachten en andere volwassenen. Om dit te bereiken wordt het accent gelegd op een goede communicatieve ontwikkeling.

Het bevorderen van de communicatieve ontwikkeling en daarmee ook het bevorderen van toegang tot taal en informatie loopt als een rode draad door het onderwijsprogramma heen. Het gesproken Nederlands wordt ondersteund door gebaren en naast het Nederlands, is er een aanbod Nederlandse gebarentaal.

Er is aandacht voor onderstaande ontwikkelingsgebieden zoals deze zijn geformuleerd in de Wet op de Expertisecentra en in artikel 9 van de Wet op het Basisonderwijs. Daarin is globaal aangegeven wat het onderwijs, waar mogelijk in samenhang, moet omvatten.

De volgende programmaonderdelen, die meer gedetailleerd staan beschreven in het schoolplan en het groepsplan, worden aangeboden (beide documenten kunt u via de leerkracht of de directeur opvragen):

Het onderwijs bevat waar mogelijk in samenhang:

* Algemene voorwaardentraining bij peuters en kleuters

* Nederlandse taal (inclusief hooropvoeding en spraakafzien), waaronder:

• mondelinge taal
• technisch en begrijpend lezen
• spellen en stellen

* Nederlandse Gebarentaal (NGT)

* Engelse taal (groep 7 en 8)

* Rekenen en wiskunde

* Oriëntatie op mens en wereld, waaronder (mogelijk geïntegreerd):

• aardrijkskunde
• geschiedenis
• natuur (biologie)
• maatschappelijke verhoudingen (staatsinrichting, burgerschap)
• geestelijke stromingen (levensbeschouwing)

* Expressie activiteiten (kunstzinnige oriëntatie) waaronder:

• muziek
• handvaardigheid en tekenen (door vakdocent)

* Bevordering van sociale redzaamheid en gezond gedrag, waaronder:

• sociaal-emotionele vorming
• relaties en seksualiteit
• Culturele vorming en Identiteit voor Dove en Slechthorende leerlingen (CIDS)
• verkeer

* Lichamelijke oefening, waaronder:

• bewegingsonderwijs (door vakdocent)
• spelontwikkeling

Enkele voor ons extra belangrijke vakgebieden worden hieronder toegelicht. De groepsleerkracht kan uiteraard ook een toelichting geven over de rest van ons aanbod.

Nederlandse taal: logopedie

Voor onze doelgroep is de samenwerking op het gebied van communicatie, spraak en taal tussen leerkrachten en de logopedist van groot belang. Hieronder lichten we graag de specifieke inzet van logopedie toe.

Tijdens de logopedie staat het stimuleren van de communicatie en het kunnen deelnemen aan het onderwijs voorop. Binnen de logopedie is er aandacht voor de communicatie in voorwaarden en ontwikkeling van de communicatie,  uitspraak, het begrijpen van taal, het leren van woorden, het maken van zinnen, hoortraining (doof/slechthorend), auditieve vaardigheden en (indien noodzakelijk) eten en drinken. De logopedist sluit aan bij wat er in de klas aan bod komt. Succeservaringen en plezier in communicatie zijn hierbij belangrijke aandachtpunten. Op grond van de onderwijsbehoeften van de leerling wordt een individueel handelingsplan (IHP) opgesteld. Naast een korte omschrijving van de spraak- taalontwikkeling staan de doelen voor de individuele logopedie beschreven. De logopedist sluit aan bij de doelen uit het groepsplan (GP) “Taal en communicatie” van de klas en ondersteunt daarin de leerkracht. De logopedist ziet de leerlingen individueel voor logopedische begeleiding, maar ook in de klas. Het is voor de logopedist belangrijk om te zien hoe de leerling communiceert met klasgenoten, hoe hij/zij meedoet in groepsgesprekken, tijdens taalactiviteiten en hoe het geleerde binnen de behandeling wordt toegepast in de groep. De logopedist sluit op vaste tijden aan in de klas en geeft door middel van onder andere co-teaching, samen met de groepsleerkracht het taalonderwijs vorm.

Er worden verschillende methodieken ingezet die de taalvaardigheid vergroten, zoals ‘De leerlingen aan het woord’, ‘Met woorden in de weer’, ‘Verhaalvlecht’ en ‘Discussiëren kun je leren’. De woordenschat, het voeren van gesprekken, je mening leren geven en verhaalopbouw worden daardoor intensief geoefend. De leeftijd van de leerling bepaalt hoeveel logopedie er beschikbaar is.

Sociaal-emotionele vorming

Voor het stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling wordt op onder andere gewerkt met PAD (Programma Alternatieve Denkstrategieën). Binnen deze PAD-lessen staan de thema's zelfbeeld, zelfcontrole, gevoelens en probleem oplossen centraal. Naast de lessen biedt PAD ook handvatten die in de dagelijkse school- en thuissituatie ingezet kunnen worden. PAD is wetenschappelijk geëvalueerd: onderzoek toont aan dat het PAD-leerplan een bewezen effectief en betrouwbaar preventieprogramma is om pesten tegen te gaan.

Ook worden AJONGH (Als Je Oren Niet Goed Horen) en CIDS (Cultuur en Identiteit voor Doven en Slechthorenden) ingezet om de sociaal-emotionele ontwikkeling te stimuleren. AJONGH is een programma voor psycho-educatie gericht op kennisvermeerdering, bewustwording en beleving van de auditieve beperking en daarnaast het oefenen van (communicatieve) vaardigheden. Burgerschap komt hier duidelijk in terug. CIDS is een vak waarmee de ontwikkeling van een positief, reëel zelfbeeld en identiteit van de dove en slechthorende leerling wordt gestimuleerd in een samenleving die overwegend uit horende mensen bestaat. 

Naast het gebruik van deze methoden kan vanuit Kentalis Zorg (indien nodig) sociale vaardigheids- en weerbaarheidstraining ingezet worden, om de sociale weerbaarheid van onze leerlingen te vergroten.

Relaties en seksualiteit

Op Kentalis Talent DSH besteden we van jongs af aan aandacht aan relaties, intimiteit en seksualiteit (RIS) binnen het vakgebied sociale en emotionele vorming. Dit is van belang omdat de leerlingen een relatief kwetsbare groep vormen. Door hun gehoorbeperking krijgen onze leerlingen meestal niet vanzelf de maatschappelijk geaccepteerde omgangsregels, normen en waarden rondom seksuele ontwikkeling mee. Ook kunnen zij hun wensen en verlangens, maar ook hun grenzen niet altijd kenbaar maken. Het is daarom van groot belang om onze leerlingen goed te informeren en in gesprek te gaan over relaties en seksualiteit. 

We maken hiervoor gebruik van de methode 'Kriebels in je Buik'. Binnen deze lessen staan de thema's lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld, voortplanting en gezinsvorming, sociale en emotionele ontwikkeling en seksuele weerbaarheid centraal. Deze methode heeft als doel leerlingen te ondersteunen bij de ontwikkeling van hun persoonlijkheid. Ze leren respect op te brengen voor zichzelf en de ander, zich bewust te zijn van hun eigen en andermans gevoelens, wensen en opvattingen, mogelijkheden en steeds beter gefundeerde beslissingen te nemen op het gebied van seksualiteit. 

Hiernaast organiseert Kentalis Talent DSH ook elk jaar een 'Week van de Lentekriebels'. Dit is een projectweek waarbij de hele week op een positieve en vrolijke manier aandacht is voor relationele en seksuele ontwikkeling. Het doel hiervan is om leerlingen de juiste informatie en vaardigheden mee te geven voor een gezonde seksuele ontwikkeling, passend bij hun leeftijd en belevingswereld. Deze ontwikkeling helpt hen om op latere leeftijd verantwoorde keuzes te maken op seksueel gebied. In het beleidsplan Relaties, Intimiteit en Seksualiteit (RIS) staan de visie en de uitgangspunten verwoord. Dit plan is op te vragen bij de leerkracht. 

Burgerschap

Burgerschap is geen vak maar een geheel van onderwerpen dat in verschillende lessen en op verschillende manieren aan de orde komt. Daarbij gaat het om de ontwikkeling van competenties die kinderen in staat stellen om vanuit eigen idealen, waarden en normen te participeren in een democratische samenleving.
We kijken goed naar wat onze leerlingen nodig hebben om zelfredzaam te worden voor een optimale deelname aan de maatschappij.

Schoolzwemmen

Binnen het bewegingsonderwijs is een aantal wateractiviteiten opgenomen, maar geen zwemmen. Er wordt geen schoolzwemmen vanuit school georganiseerd. Mocht u vragen hebben over het volgen van zwemles in uw eigen woonomgeving, dan kunt u contact opnemen met de schoolmaatschappelijk werker.

Gedurende het schooljaar vindt een aantal schoolvieringen plaats: Sinterklaasviering, kerstviering/kerstdiner, carnavalsviering, paasviering en een eindejaarsviering. Bij de organisatie van een aantal vieringen is de oudercommissie actief. Ook worden gedurende het schooljaar verschillende andere activiteiten ondernomen waarvoor het dagelijkse lesrooster van de klas wordt aangepast. Denk hierbij aan een sportdag, schoolreis, cultuurdag of excursie. Elke groep kan 3 uitstapjes/excursies maken, gekoppeld aan het lesprogramma. Leerlingen zijn verplicht om hieraan deel te nemen omdat het onderdeel is van het lesprogramma. In groep 8 gaan de leerlingen op kamp. Deze dagen hebben een sociaal en educatief karakter.
Voor het onderwijsprogramma worden onderwijskundige doelen geformuleerd voor zowel cognitieve als sociale aspecten.

In onze (vernieuwde!) bibliotheek is met ingang van 2022-2023 één uur per week een leesconsulent betrokken vanuit Huis 73. Zij ondersteunt ons bij het maken van goede keuzes in onze collectie, passend bij thema’s binnen de school. Tevens ondersteunt de leesconsulent tijdens de kinderboekenweek en geeft workshops binnen de school, bijvoorbeeld om leesplezier te stimuleren. Ook zijn er ouders vrijwillig actief in onze bibliotheek. We proberen als school ouders optimaal bij lezen te betrekken, bijvoorbeeld door onze zelfgemaakte leesverteltassen.