Ervaringsverhalen

Wat gebeurt er in het brein van kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS)? Wat zijn de oorzaken van TOS? Welke vormen zijn er? Omdat er nog heel wat vragen leven, doen we wetenschappelijk onderzoek. Onderzoeker Petra van Alphen vertelt.

Het ging niet meer thuis. Wessel (16) gamede de hele dag en ging niet meer naar school. Daarom krijgt hij nu behandeling met verblijf in Nijmegen. “Een héél moeilijke beslissing”, vertelt zijn moeder Daphne. “Maar het is mijn taak om te zorgen dat hij zich straks kan redden. Hier werken ze met hem aan zijn toekomst en leert hij omgaan met zijn TOS, autisme en licht verstandelijke beperking.

“Bij Siebren (5) gaat niets zomaar vanzelf”, vertelt zijn moeder Ingrid. “Overal heeft hij hard voor moeten werken. Hij is doof en heeft een ontwikkelingsachterstand door het Syndroom van Waardenburg. Wij zijn supertrots op Siebren. Hij maakt steeds weer kleine stapjes vooruit en komt er uiteindelijk wel.”

Miriam Wolters (20) is de enige dove in haar familie. Toen artsen op tweejarige leeftijd ontdekten dat ze doof was, werd meteen gekeken naar de mogelijkheid voor een Cochleair Implantaat. Miriam bleek geschikt, maar haar ouders besloten het niet te doen. “Achteraf ben ik eigenlijk blij dat ik geen CI heb gekregen.”

Op bezoek bij Kentalis Compas College in Oss: een unieke school voor voortgezet speciaal onderwijs. Leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) volgen hier praktijkonderwijs of het vmbo. De school is gevestigd binnen de reguliere school Het Hooghuis.

Mitchell (16) volgt voortgezet speciaal onderwijs binnen een reguliere school, omdat hij een taalontwikkelingsstoornis (TOS) heeft. Een unieke vorm van passend onderwijs. Hij zit op het Kentalis Compas College in Oss, een school die is gevestigd in Het Hooghuis. “De theorie leer ik samen met kinderen die ook TOS hebben. De praktijklessen volg ik met kinderen van het regulier.

"Ik heb mijn mbo-diploma gehaald, niveau drie. Ik ben nu verzorgende IG” zegt Dionne (20) stralend. “Maar ik ga doorleren hoor, ik wil verpleegkundige worden.” Dionne heeft een taalontwikkelingsstoornis (TOS), maar dat werd pas op haar zeventiende ontdekt. “Op de basisschool zeiden ze: je bent laag begaafd. Nou, ik heb deze opleiding met twee vingers in mijn neus gehaald”, grapt ze.

Trots vertelt Samuel (17) over zijn mbo-opleiding en dat hij straks naar het hbo wil, om leerkracht te worden en kinderen met TOS te helpen. Hij is blij met de ambulante begeleiding die hij krijgt op school. “Zonder de hulp van mijn ambulant begeleiders was ik zeker ergens blijven haken. Ik ben trots dat ik al zo ver geklommen ben, ook al heb ik TOS.”

“Wij kletsen veel bij deze groep”, zegt Chris (10), die een taalontwikkelingsstoornis (TOS) heeft. “Heel leuk!” De andere kinderen knikken enthousiast. Ze kennen elkaar al goed, want ze komen drie middagen per week naar de naschoolse groepsbehandeling in Utrecht.

De gesluierde moeder in de Amsterdamse supermarkt spreekt in het Arabisch met haar dochtertje. Een meneer passeert haar en ik hoor hem geïrriteerd zeggen: ‘Waarom spreek je geen Nederlands met dat kind?

Sommige slechthorende kinderen gaan naar een reguliere school. Om te zorgen dat zij alles goed meekrijgen, geeft Ingrid Rooijmans ambulante begeleiding. “Ik wil dat kinderen lekker in hun vel zitten op school. En dat de leerkracht en klasgenoten rekening houden met het gehoorverlies van de leerling.”

Doofheid betekent alleen dat je niet kunt horen, maar veel horende mensen zien dat als een gebrek. Dovencultuur: wat is dat precies? En waarom is erkenning van Nederlandse Gebarentaal (NGT) zo belangrijk? Senior docent Annemieke van Kampen geeft uitleg.