Ervaringsverhalen

Hoe kun je de Nederlandse taal, gebarentaal en cultuur leren als je doof en vluchteling bent? Kentalis Compas College in Sint-Michielsgestel heeft een schakelklas voor jonge dove vluchtelingen - de enige in Nederland. ‘Heel belangrijk’, vertelt docent Joyce van Doornspeek. ‘Sommige leerlingen zijn nog nooit naar school geweest en kennen dus geen taal. Waar begin je dan?

Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) moeten meer overwinnen dan alleen hun taal-en spraakproblemen. Dat weet Anne van Eerst als geen ander. Haar twee zoontjes en dochter hebben TOS en krijgen regelmatig te maken met nare opmerkingen en onbegrip.

Hoe is het als je kindje maar geen ‘mama’ gaat zeggen? Als hij voor het eerst met de taxi naar de vroegbehandelingsgroep gaat? En als hij dan toch zijn eerste woordjes leert? Sandra vertelt eerlijk over de taalontwikkelingsstoornis van haar zoontje Lieroy (7). “Lieroy wordt later echt geen spreker voor volle zalen, maar hij komt er wel op zijn eigen manier.”

Hoe merk ik of een kindje in mijn groep misschien een taalontwikkelingsstoornis (TOS) heeft? Soms twijfel ik, wanneer trek ik aan de bel? Hoe help ik de taalontwikkeling van deze kinderen vooruit? Pedagogisch medewerkers die in de kinder- of peuteropvang werken, hebben een belangrijk rol bij het signaleren van problemen in de taalontwikkeling.

Als Nienke hoort dat haar zoontje Jayke (5) het Bardet-Biedl Syndroom heeft, net als haar overleden dochtertje, raakt ze in paniek. “Nu denk ik steeds vaker: we moeten genieten. Hij doet het nu goed, maar natuurlijk zijn we extra waakzaam.”

Ongeveer dertig procent van de Nederlanders heeft een vorm van tinnitus, ook wel oorsuizen genoemd. Deze onbegrepen aandoening kan klachten veroorzaken, zoals slapeloosheid, somberheid en depressie. Wil jij leren omgaan met tinnitus? GZ- psychologen Marit Lindner en Eleanore Vromans vertellen hoe we jou in een groep of individueel kunnen helpen.

Deze stoere meid is Maaike (10). Ze zit op Kentalis Talent in Vught, omdat ze doof is en een ontwikkelingsachterstand heeft. Samen met haar moeder Jolanda vertelt ze over haar cochleaire implantaten (CI’s), de voor- en nadelen van een speciale school, opkomen voor jezelf en het belang van gebaren als je CI’s hebt.

Neylan (6) vindt praten lastig en is snel overprikkeld. Dat komt omdat hij een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en neurofibromatose type 1 (nf) heeft. Van zijn ouders en juffen leert hij daarmee omgaan. Kelly: “Hij wordt vaak niet helemaal begrepen, maar wel door ons. Wij zijn super trots op hem en weten waar hij vandaan komt.”

Ik ben niet verlegen, wil ik uitschreeuwen. Het klopt niet, zo voel ik me niet. Maar toch zeiden mensen het vaak tegen mij…

Regulier als het kan, speciaal als het moet, zegt de Wet passend onderwijs. Maar is het altijd het een óf het ander? “Zeker niet”, zegt Henk van Beusekom, projectleider passend onderwijs bij Kentalis. “We kunnen regulier en speciaal onderwijs ook combineren. Dat doen we al in veel steden.

Edwin heeft een communicatief meervoudige beperking en woont sinds vijf jaar in een woongroep van Kentalis in Vries. "Sinds Edwin hier woont, heeft hij ontzettend veel geleerd", vertelt zijn moeder Marjan ten Hulscher. "En hij is veel rustiger geworden. Dat had ik nooit gedacht."

Stagneert de ontwikkeling van een kind met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en is niet duidelijk hoe het verder moet? Dan kan het kind terecht bij het Spraak & Taal Ambulatorium. “We gaan op ontdekkingstocht naar wat werkt voor dit kind”, vertelt Hans Kaffener, die als gz-psycholoog werkt bij ons ambulatorium in Enschede.