Tinnitus: het kan naar de achtergrond zakken

Marjo begon in 2009 bij het audiologisch centrum van Kentalis als audiologisch maatschappelijk werker voor cliënten met gehoorproblemen. “Met audiologie of tinnitus had ik nog niet eerder te maken gehad. Toen ik steeds meer cliënten met tinnitusklachten kreeg, realiseerde ik me: dat heb ik ook!” Marjo was toen 54 jaar. Al zo lang ze zich kon herinneren, had ze een suis in haar hoofd. “Ik dacht altijd dat iedereen dat had. Omdat ik er zo aan gewend was, heb ik er nooit bij stilgestaan. En dan ervaar je het ook niet als een belemmering.”

Dat veranderde toen Marjo groepsbehandelingen ging geven aan mensen met tinnitusklachten. Deze behandeling bij Kentalis sprak veel mensen aan. “In het begin organiseerden we er één per jaar. Dit groeide uit tot drie groepsbehandelingen per kwartaal. Als ik na afloop ’s avonds naar huis reed, was het geluid in mijn hoofd heel heftig. Het toeterde echt mijn oren uit. Ik moest dan mijn best doen om op de weg te blijven letten of om iets belangrijks niet te vergeten. Het had er natuurlijk alles mee te maken dat ik zo expliciet met oorsuizen bezig was, iedere dag, omdat het in mijn werk verweven zat. De tinnitus nam dan veel meer plaats in, ook in mijn denken en voelen, dan wanneer het op de achtergrond sudderde.”
Toch werd ook dit weer gewoon voor Marjo, die van nature gewend is om de dingen te nemen zoals ze zijn. “Dat je af en toe ‘kwaaie’ dagen hebt, hoort erbij.”
 

Veel mensen met tinnitusklachten zullen beamen dat stressvolle omstandigheden hier een negatieve invloed op hebben. “Als hun stress afneemt, zien we vaak dat de klachten verminderen”, vertelt Marjo. Deelnemers aan de groepsbehandeling, die ze samen met een psycholoog gaf, leren hun oorsuizen te laten voor wat het is en zich te focussen op andere dingen. Precies wat Marjo – zonder het te beseffen – altijd al had gedaan. “Ik bleek een tastbaar voorbeeld van die methodiek. Als ervaringsdeskundige kon ik de patiënten herkenning en erkenning bieden. Ik ben bijvoorbeeld dol op dansen en maak graag keramiek – mijn ‘tegengif’ tegen stress. Veel patiënten zijn helaas gestopt met dansen, sporten of andere hobby’s, omdat ze de drukte en geluiden niet meer konden verdragen. Ik kon ze vertellen over mijn focus: als ik aan het dansen ben, dan dans ik, wat er ook toetert en tettert. In dat uur ben ik juist níét met tinnitus bezig.”

Als je jezelf de plezierige momenten gaat ontzeggen, doe je jezelf tekort, benadrukt Marjo. “Hoe meer sociale activiteiten je afschaft, hoe prominenter de rol die tinnitus gaat spelen. Sommige mensen doen niets meer wat ze afleiding kan geven. Ze zijn heel voorzichtig gaan leven, zeggen feestjes af, gaan vroeg naar bed en hebben toch nog heel veel last van tinnitus. Dat maakt wanhopig. De groepsbehandeling en mijn ervaringen gaven de deelnemers weer perspectief: je kunt dus een manier ontwikkelen om je op andere dingen te focussen, waardoor het oorsuizen vanzelf een beetje naar de achtergrond zakt.”

“Natuurlijk heeft iedereen weleens een stressvolle periode”, vervolgt Marjo. “Een bepaalde mate van stress hoort immers bij het leven. Gaat het echter zover dat je het gevoel krijgt steeds minder de regie te hebben, dan zie je bij mensen met tinnitus hun klachten verergeren. Ze blijken bijvoorbeeld op hun werk of privé niet goed voor zichzelf op te komen. Of ze kunnen moeilijk nee zeggen of vinden het lastig om hun grenzen aan te geven. In die situaties ervaren ze hevige tinnitusklachten. Sommige zijn aan het eind van hun werkdag finaal op, en dan hebben ze thuis ook nog een gezin – de balans is vaak scheef.” 

Patiënten krijgen handvatten hoe ze op een andere manier kunnen leren omgaan met stress, slaapproblemen, conflicten of emoties die hen triggeren en het oorsuizen verhevigen. “Dat maakt ze assertiever en vermindert frustraties. We gaan ook samen op zoek naar wat je wél kunt doen, in plaats van je te richten op wat er niet of niet meer lukt. Deelnemers krijgen weer grip op hun leven en kunnen daarmee de heftigheid van de klachten beïnvloeden. Ze leren beter voor zichzelf te zorgen.”

“Ook bij mij heeft het geven van de groepsbehandeling een bewustwordingsproces op gang gebracht, waardoor ik beter kon duiden waarom ik in een bepaalde week zo’n tollend hoofd had. Ik leerde bewust te bedenken: hoe ga ik me opstellen in een concrete situatie. Ga ik ertegenin, ga ik meewerken, ga ik een alternatief verzinnen of neem ik afstand? Dat heeft me enorm geholpen.”

Inmiddels is Marjo met pensioen en merkt ze tot haar eigen verbazing dat de tinnitus weg is. “Het is niet zachter geworden of meer naar de achtergrond, nee: het is nu echt stil in mijn hoofd.” Op welk moment het precies is gestopt, kan ze niet aanwijzen. “Het geluid is van lieverlee opgehouden".

In zeldzame gevallen verdwijnt tinnitus bij iemand. Dat haar pensionering hier een grote rol bij speelt, staat voor Marjo vast. “Sinds ik met pensioen ben, leef ik een ander leven.” Ze is verhuisd, heeft een eigen keramiekatelier, gaat naar tango-avonden en is bezig om een nieuwe tuin aan te leggen. "De ruis in mijn hoofd is verdwenen en ik ben ook niet benauwd dat die weer terugkomt. Simpelweg omdat ik er niet meer mee bezig ben, net zoals vroeger.”

Heb je tinnitus (oorsuizen)? Wij bieden behandeling zodat je leert omgaan met het oorsuizen.