Als je bij een school voor dove en slechthorende kinderen komt werken – zoals bij Signis in Amsterdam - is het nodig en fijn als je je bij die kinderen goed kunt uitdrukken in Nederlandse Gebarentaal (NGT) of Nederlands ondersteund met Gebaren. Dat is iets heel anders dan mondeling lesgeven. Marleen Mijnen (42) uit Purmerend kan er over meepraten: zij vertelt hoe zij zich de gebarentaal heeft eigengemaakt en wat daarbij helpende factoren zijn.
Klaar voor de start?
Marleen kwam op een bijzondere manier in het speciaal onderwijs terecht. Na haar opleiding maatschappelijk werk (en een mooie lange reis) moest er brood op de plank komen en ging zij voor een jaar twee dagen per week als onderwijsassistent aan de slag op de A.G Bellschool in Amsterdam (speciaal voortgezet onderwijs), waar kinderen met spraak- en taalproblemen, TOS en doof- of slechthorendheid in de schoolbanken zaten. Daar kreeg ze de smaak te pakken van het ook op andere manieren communiceren met kinderen. Naast die job deed ze de PABO en werkte vervolgens 13 jaar op een reguliere basisschool in Zwaag.
Toch kroop haar bloed waar het niet gaan kon en Marleen ging op zoek naar een baan in het speciaal onderwijs. Zodoende tekende zij in 2017 haar contract bij Kentalis Signis in Amsterdam. Haar vaardigheid in de gebarentaal kon nog wel een ‘boost’ gebruiken, bleek bij aanvang. Gelukkig draait Marleen haar hand niet om voor een training. Marleen: ‘’Ik wilde graag bij Kentalis aan de slag gaan en was mij bewust van dat gebarentaal daarbij belangrijk is. Vlak voordat ik officieel bij Signis begon heb ik in de laatste week van de zomervakantie een gebarentaalcursus gedaan. Ik kreeg les van een dove docent, dus we stonden gelijk letterlijk en figuurlijk de hele week ‘aan’! Het was een pittige week met veel oefenen, filmpjes kijken en natuurlijk: huiswerk. Ik leerde in die week ook het verschil tussen de NGT en Nederlands ondersteund met Gebaren. Dat zijn verschillende takken van sport. Ondanks het intense leren die week, was het ook heel fijn om dat samen met andere ‘leerlingen’ te doen. We zaten in hetzelfde schuitje en hadden veel steun aan elkaar. Na die week was het echt oefenen, oefenen en nog eens oefenen en daarmee je gebarenschat uitbreiden. Ook thuis; mijn man en kinderen moesten daar wel even aan wennen’’.
Wees niet bang om een foutje te maken
Eenmaal begonnen met lesgeven, leerde Marleen al snel bij. ‘’In de dagelijkse praktijk met doven en slechthorenden leer je echt het best. We hanteren op onze school standaard in elk geval het Nederlands ondersteund met gebaren en/of NGT. In alle situaties. Dus dan moet je wel! Ik leerde veel van collega-docenten en ook van de kinderen in de klas. Die vinden het ook superleuk om jou als juf iets te leren. Ik vraag hen wel eens om een gebaar en een enkele keer krijg je dan vijf verschillende gebaren terug. Dat vinden we dan met de hele klas erg grappig. Als je eens een foutje maakt, is dat helemaal niet erg; ook daarom kunnen we dan weer even lachen.
Humor in de klas vind ik ook erg belangrijk namelijk. De bereidheid van zowel collega’s als leerlingen om elkaar een stap verder te helpen, is ook motiverend geweest in mijn ogen. Als hulpmiddel hebben we op school een Gebarentaal Whatsapp-groep: als je even een gebaar niet weet, zet je dat in die groep en binnen de kortste keren heb je het juiste gebaar te pakken. Soms spiek ik ook even op Gebarencentrum.nl voor de juiste vinger/handpositie. Wat een pré kan zijn als je NGT gaat leren, is als je een beetje taalgevoel hebt. Al is dat geen must natuurlijk; iedereen kan het leren!’’
Juf geeft zichzelf een cijfer en ook tips
Desgevraagd geeft Marleen haar eigen skills qua gebarentaal een 7,5. ‘’Een dikke voldoende dus. Het maakt uit voor welke groep je staat – doof of slechthorend – maar ik kan me in elk geval duidelijk maken aan elke leerling en dat is het allerbelangrijkste. Ik leer nog elke dag bij en ik denk dat het met die opgebouwde ervaring steeds beter zal gaan. Je hoeft niet meteen alles te kunnen, je leert het stap voor stap’’.
Marleen heeft vanuit haar opgedane ervaring samenvattend nog wel een setje tips. Volgens de kracht van de herhaling: ‘’Ga er bij het aanleren van NGT van uit dat iedereen je graag wil helpen en accepteer die hulp ook. Het brengt je echt verder. En nogmaals dus: wees niet bang om fouten te maken. Daar leer je ook gewoon weer van. Leuke tip voor de taalliefhebbers: geniet er ook van dat je heel anders naar de Nederlandse taal gaat kijken. Want hoe gebaar je bijvoorbeeld het woord ‘zit’ in de zin ‘de vis zit in de kom’? Elke zin heeft wel zo’n twist!’’
Kentalis Onderwijs heeft altijd een baan die bij jou past! Lees verhalen van onze collega's en bekijk het vacatureaanbod.