‘Zoek samen naar oplossingen als je elkaar niet begrijpt’

Foto van Engelien Kester

Collega Engelien Kester werkt als pedagogisch behandelaar bij een Kentalisschool in Vries voor slechthorende en dove kinderen. Ze is zelf doof en daarom een rolmodel voor de leerlingen. Engelien heeft ook een druk privéleven, maar maakt regelmatig tijd om via Instagram voorlichting te geven over Dovencultuur, de Nederlandse Gebarentaal en hoe je omgaat met dove mensen. “Ik hoop dat dove en horende mensen beter met elkaar kunnen omgaan.” Lees meer over Engeliens persoonlijke missie.

Leren over Dovencultuur

“Mensen willen graag weten hoe je kunt omgaan met iemand die doof is. Ik krijg regelmatig de vraag waar informatie te vinden is. Toen dacht ik: waarom ga ik daar zelf niet mee aan de slag?” Nu deelt Engelien regelmatig posts op Instagram over doof zijn, Dovencultuur en de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Engelien krijgt via haar Instagramaccount @Nederlandsegebarentaal veel vragen en roept haar volgers ook op om hun vragen of aannames over dove mensen in te sturen.

“Heel leuk en interessant. Ik ga als ik tijd heb in op die vragen en aannames, zodat mijn volgers er weer van kunnen leren. Veel is voor mij niet nieuw of gek, want ik heb al zoveel gehoord en meegemaakt in mijn leven. Vroeger vond ik het soms wel confronterend en pijnlijk, bijvoorbeeld als ik lager werd ingeschat qua niveau omdat ik doof ben. Ik heb bijvoorbeeld de havo gehaald, maar eigenlijk was het advies vmb/mavo. Deze adviezen zijn eerder regel dan uitzondering.”

Tips voor horenden

“Er is heel veel onwetendheid en dat zou ik graag veranderen”, legt Engelien uit. “Als mensen mij aanspreken in de supermarkt en merken dat ik doof ben, schrikken ze vaak. Begrijpen we elkaar even niet, dan lopen ze weg. Als ik energie heb, roep ik ze terug en leg ik uit dat ze het gewoon even kunnen herhalen. Op mijn account deel ik tips voor horenden. Communiceer met dove mensen. Herhaal het als je elkaar niet begrijpt, schrijf dingen op, heb geduld en zoek samen naar oplossingen. Ik focus mij trouwens niet alleen op horenden, maar ook op professionals die met doven werken en ouders van dove kinderen.”

Rolmodel voor dove leerlingen

In haar werk is Engelien een rolmodel voor dove leerlingen. Ze werkt bij Kentalis Guyotschool voor VSO CMB in Vries als pedagogisch behandelaar. “Ik vind het thema Dovencultuur op school belangrijk, omdat het over je identiteit gaat. Ik werk met de leerlingen aan thema’s als communicatie, zelfredzaamheid en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook ben ik in de rol van vertrouwenspersoon gerold, ik denk omdat ik de leerlingen goed begrijp. Ik weet hoe het is om doof te zijn en dat zorgt toch al snel voor een klik.”

Meer dan gebaren

Engelien geeft ook uitleg over de Nederlandse Gebarentaal. “Maar het gaat niet alleen om het kunnen volgen van gebaren. Het is niet zo dat je dove mensen begrijpt als je NGT leert. Ik zou zeggen: ga eens naar een dovenevenement en zie hoe dove mensen met elkaar zijn. Misschien voel je dan ook meteen hoe het is als je de mensen om je heen niet goed kunt volgen. Dat hebben dove mensen ook vaak: het gevoel van er buiten staan. Ik kan wel vertellen hoe dat is, maar je kunt het beter zelf ervaren.

Het zou natuurlijk wel mooi zijn als meer mensen NGT leren. Het is zo’n mooie taal, omdat je ook je lichaamstaal en mimiek inzet. Ik kan een woord gebaren en met mijn mimiek meteen ook een gevoel meegeven. In gebaren kan ik ook veel beter mijn emoties uiten. Ik vind het soms lastig dat ik door horenden vaak word beoordeeld op mijn schriftelijke taal, want dat is mijn taal eigenlijk helemaal niet. En dus word ik onderschat omdat de ander mijn taal niet kent. Dat hebben veel doven en ook daarom is het tijd dat er meer begrip en kennis komt.”