Roemer Naber – nu 24 - deed mee aan de training BreakOut4TOS van Kentalis. Een programma speciaal voor jongeren en jongvolwassenen van 16-23 jaar met een taalontwikkelingsstoornis (TOS), die willen leren om zelfstandiger te worden. In dit interview vertelt Roemer wat hij eraan had, wat hij heeft geleerd en wat er volgens hem nóg beter kan.
Een fijne ervaring met veel nieuwe inzichten
Roemer vond BreakOut4TOS een leuke en leerzame ervaring. "Het was fijn om samen met anderen te werken. Ik wist eerst niet zo goed hoe zelfstandig wonen of leven eigenlijk werkt. Dankzij de training weet ik daar nu veel meer over." Een voorbeeld daarvan is de les over wonen. "We kregen de vraag: in wat voor soort huis zie jij jezelf wonen? Daarna gingen we een moodboard maken. We mochten plaatjes uit tijdschriften knippen van dingen die we in ons eigen huis zouden willen hebben. Zo werd het heel concreet." Ook kreeg hij praktische tips over websites zoals Woningnet, waar je je kunt inschrijven voor een sociale huurwoning. Tijdens de training hadden we een opdrachtmapje, daarin konden we onze opdrachten invullen. Dat was fijn als geheugensteuntje: zo kun je in dat mapje altijd even terugkijken wat je allemaal hebt geleerd. Roemer woont nog bij zijn ouders, maar denkt na over begeleid of zelfstandig wonen. “Ik ben nog student, maar ik weet nu beter wat de stappen zijn die ik moet zetten. Ik wil het liefst zelfstandig gaan wonen.”
Van geld tot gezondheid
Tijdens de training werd niet alleen over wonen gesproken. Er kwamen ook veel andere onderwerpen aan bod. Eén daarvan was omgaan met geld. “Ik dacht dat een goedkope zorgverzekering altijd beter was, maar dat bleek toch niet zo slim. We leerden hoe je uitgaven kunt bijhouden en waar je op moet letten als je wilt sparen.” Ook gevoelige onderwerpen kwamen aan bod, zoals seksualiteit, gezondheid en relaties. ”De begeleiders presenteerden bijvoorbeeld de onderwerpen seksualiteit en relaties op een prettige manier. Dat zorgde ervoor dat we er in de groep met respect voor elkaar over konden praten en dat er ruimte was voor het delen van emoties’’. Daarnaast leerde Roemer veel over zichzelf. “We gebruikten kaartjes met eigenschappen van mensen. Sommige pasten echt bij mij. Dat helpt om jezelf beter te begrijpen.”
Praktische opdrachten en veel plezier
Roemer vond de praktische opdrachten fijn om te doen. "We deden bijvoorbeeld een bordspel waarbij je vragen moest beantwoorden of iets moest uitbeelden. Dat vond ik heel leuk"
Een andere opdracht ging over stellingen. “Dan liep je naar de ene kant van de kamer als je het eens was en naar de andere kant als je het oneens was. Hier was ook een online versie van, dan kon je jouw mening anoniem geven. Met deze opdracht zie en leer je hoe anderen denken, dat kan jou ook helpen om op een andere manier of in een andere richting te leren denken. Ook is het soms fijn dat je merkt dat anderen over dezelfde dingen nadenken dan jij, dat geeft een gevoel dat je er niet alleen voor staat.” Het samenwerken in een groep vond Roemer prettig. “Je hoort dus andere meningen en je leert van elkaar. Ik kende trainer Ingrid van Doorn al, dat hielp om me sneller op mijn gemak te voelen. Maar ook voor de anderen werd alles duidelijk en rustig uitgelegd.”
Anderen helpen en zelf groeien
Roemer vond het fijn dat hij ook iets kon betekenen voor anderen. “Er was een deelnemer die moeite had met haar opleiding. Ik gaf haar de tip om te kijken naar hulp via het MDO (ambulant begeleiders). Ze vond dat een goed idee.” Trainer Ingrid van Doorn merkte dat ook op: “Roemer durfde eerlijk vragen te stellen en hielp anderen zich op hun gemak te voelen.”
Lees ‘BreakOut4TOS geeft jongeren met TOS de basis die ze vaak missen’ voor een interview met trainers Ingrid van Doorn en Jiska Bonouvrié.
Tips voor de toekomst
Hoewel Roemer erg tevreden is over BreakOut4TOS, heeft hij ook ideeën voor verbetering. “Gebruikt beeldmateriaal bij de training is soms een beetje ouderwets. Dat kan moderner. En het onderwerp ‘voor jezelf opkomen’ mag wat uitgebreider. Daar had ik graag meer over geleerd.” Ook heeft hij een tip over het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI). “Ik denk dat AI jongeren met TOS kan helpen bij dingen zoals het schrijven van mails of brieven. Nu kun je dat bijvoorbeeld aan je ouders vragen, maar straks moet je het zelf doen.” Verder stelt hij voor om de groepen iets beter in te delen op leeftijd. “Tussen 16 en 23 jaar zit best een leeftijdsverschil, al zorgden de begeleiders er goed voor dat iedereen toch zo goed mogelijk mee kon doen. Als je groepen maakt die dichter bij elkaar liggen qua leeftijd, past het programma misschien nóg beter bij iedereen.”
Aanrader voor andere jongeren
Zou Roemer BreakOut4TOS aanraden aan andere jongeren met TOS? “Zeker weten! Vooral als je nog niet zo goed weet wat je wil in de toekomst, of als je nog veel hulp nodig hebt. Deze training helpt je om de eerste stappen te zetten naar zelfstandiger leven.” Maar als het gaat om praktische hulp, bijvoorbeeld huishoudboekjes maken, kun je beter naar een buurtteam gaan. Roemer kijkt positief terug. “Ik ben blij dat ik heb meegedaan. Soms was ik wat kritisch, maar daar was ook ruimte voor. En ik heb echt veel geleerd.”
Nieuwsgierig geworden?
BreakOut4TOS is er voor jongeren en jongvolwassenen met een TOS, die willen groeien in zelfstandigheid. Wil je weten of deze training iets voor jou is of voor iemand die je kent? Neem dan contact op met de cliëntadviseurs van Kentalis via clientadviseurszorg@kentalis.nl.