Marleen Rouwhorst coacht pedagogisch medewerkers van kinderopvangorganisaties in Arnhem. Zo krijgen kinderen zo vroeg mogelijk ondersteuning en is de kans groter dat zij zich in hun eigen omgeving kunnen blijven ontwikkelen. De functie van Marleen - ambulant begeleider passende kinderopvang - is uniek. “Ik werk vanuit Kentalis voor de gemeente Arnhem en vorm een hecht team met professionals van andere organisaties in Arnhem. Samen zetten wij ons in voor kansengelijkheid en inclusie.”
Uniek beleid in Nederland
“Arnhem is de enige stad in Nederland die het beleid van passende kinderopvang op deze manier vormgeeft. Het idee is dat alle kinderen in Arnhem binnen de kinderopvang de professionele ondersteuning en begeleiding kunnen krijgen die zij nodig hebben om zich optimaal te kunnen ontwikkelen.
Het project van de gemeente begon in 2015 en inmiddels is het team flink gegroeid. We zijn nu met tien coaches en acht ambulant begeleiders van verschillende organisaties. Aan iedere vve-peutergroep van kinderopvangorganisaties in Arnhem is een coach van ons gekoppeld. Zij coachen onder andere de pedagogisch medewerkers bij het inzetten van voor- en vroegschoolse educatie (vve) op de groep. Ook hebben ze nauw contact met de managers over alle randvoorwaarden rondom passende kinderopvang en kunnen ze ons, de ambulant begeleiders, inschakelen als er vragen of zorgen zijn over een kind op de groep.”
Expertise delen met de kinderopvang
Marleen werkte jarenlang bij de vroegbehandeling van Kentalis voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS), waardoor ze veel kennis en ervaring heeft over communicatie en de ontwikkeling van kinderen. “Ik vind het waardevol dat ik hier niet alleen kom voor kinderen met een TOS. Het idee is dat iedereen in ons team voldoende in zijn of haar rugzak heeft om álle kinderen te kunnen begeleiden. Het is daarbij van meerwaarde dat iedereen andere specialismen heeft – zo kunnen we elkaar versterken en profiteren meer kinderen daarvan.”
'Waarom doet een kind zo?'
De kracht van Marleen’s werk ligt in het goed kijken en lezen van kinderen. “Het begint bij beeldvorming. Als ik word ingeschakeld, kijk ik eerst mee naar het kind in de groep. Waar heeft het kind moeite mee en wat kan helpen? En een belangrijke vraag: Waarom doet een kind zo? Een kind doet iets niet om vervelend te zijn. Ik onderzoek de oorzaak en deel mijn bevindingen met de pedagogisch medewerkers en ouders. Als ambulant begeleider ga je ook op huisbezoek om brede beeldvorming te krijgen en is het mogelijk om (tijdelijk) ondersteuning thuis te bieden als ouders een hulpvraag hebben.
Sámen zoeken naar wat werkt voor het kind
Na het observeren zoekt Marleen naar mogelijkheden en neemt daarin de pedagogisch medewerkers mee. “Soms leeft het idee: ‘Door dit gedrag past dit kind hier niet.’ Ik probeer dan te laten zien wat er wél kan en wat er achter het gedrag zit. We gaan sámen op zoek naar wat werkt voor het kind. Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals het kind iets in de handen geven om te friemelen, zodat het zich beter kan concentreren. Maar ook grotere dingen die voor de hele groep ingezet kunnen worden, zoals picto’s om het dagprogramma te visualiseren en het inzetten van gebaren. Of de groep in twee (kringen) verdelen, zodat er minder prikkels zijn. Ook werk ik regelmatig individueel met een kind om er achter te komen wat helpend is. Als we iets vinden dat werkt, denk ik: ‘Yes! Zo gaan we verder’. We proberen er samen voor te zorgen dat het kind zich goed kan ontwikkelen en in de reguliere opvang kan blijven.”
Moeilijke situaties
“Het werk is soms best intens. Ik werk steeds met iemand anders: van kinderen tot ouders en veel verschillende professionals. Het is veel schakelen, geduld hebben en je richten op kleine stapjes. Soms is er weerstand of is een situatie moeilijk. Het is echt verdrietig als je ziet dat een kind de kans niet krijgt en bijvoorbeeld thuis komt te zitten. Gelukkig gebeurt dit zelden en zijn pedagogisch medewerkers vaak blij dat wij komen.”
Als een kind stapjes zet
Ook al is het soms intens, het is Marleen’s droombaan. “Ik kan er in deze functie zijn voor kinderen en bijdragen aan gelijke kansen voor ieder kind. Als een kind stapjes zet of een pedagogisch medewerker blij is met de extra kennis, krijg ik daar heel veel energie van. Ik leer veel van mijn collega’s en het team is heel fijn. Het is bijzonder om zo’n hecht team te hebben dat bestaat uit mensen van verschillende organisaties. Ik voel me hier enorm gezien en we worden super goed begeleid. We hebben regelmatig intervisie in een vaste groep, supervisie individueel en teamoverleg. Zo leren we continu van elkaar. Deze bijeenkomsten worden gefaciliteerd door de Gemeente Arnhem met onze eigen supervisor Henriëtte van Winden en een eigen teambegeleider. Daarnaast behoud ik ook verbinding met Kentalis, bijvoorbeeld door regelmatig in te vallen op groepen en workshops voor voorlichting en kennisoverdracht (V&K) te geven.
Laagdrempelig voor ouders en kinderen
“Het mooiste aan onze functie vind ik dat wij heel laagdrempelig zijn. We delen de expertise van specialistische zorg, maar zitten vóór de slagbomen. We kunnen ouders en kinderen al vroeg ondersteunen, zonder meteen te labelen. Natuurlijk is het soms ook nodig om door te verwijzen. Ouders vinden het idee van een ‘stempel’ vaak lastig, wat ik goed begrijp. Dan probeer ik uit te leggen dat we allemaal willen dat het goed gaat met hun kind, we nemen ouders mee in het proces. We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat een kind zich kan ontwikkelen in de vertrouwde omgeving – maar soms is doorverwijzen de beste kans.”