Vera Knapen werkt als onderzoeker bij de Kentalis Academie, waar ze zich richt op onderzoeken voor mensen met een communicatieve meervoudige beperking (CMB) en mensen met een beperking in horen én zien, ook wel doofblindheid (DB) genoemd. Samen met een projectteam, bestaande uit professionals en onderzoekers, onderzocht ze vanuit Deelkracht hoe waardevol de slimme bril – Smartglass - kan zijn bij het coachen van behandelaren die mensen met een aangeboren beperking in horen én zien begeleiden. Vera bespreekt de voor- en nadelen van deze slimme bril en vertelt of de Smartglass toekomst heeft binnen Kentalis.
Wat is een Smartglass eigenlijk? Vera legt uit: "Het is een slimme bril, met in een klein hoekje een ingebouwd cameraatje. In de pootjes van de bril zit een oortje waarmee de drager geluid kan ontvangen. Via internet staat de bril in verbinding met de computer of laptop van een coach op afstand. Deze coach kan via video meekijken met wat de drager ziet en hoort via de Smartglass en zo de medewerker op afstand coachen. De Smartglass wordt op verschillende plekken in Nederland gebruikt en biedt ook mogelijkheden voor de zorg. Vanuit de praktijk kwam de vraag of deze bril ook iets voor Kentalis zou kunnen zijn en daarom startten wij eind 2022 het onderzoek daarvoor. Want hoewel het een indrukwekkend stukje technologie is, moet het wel daadwerkelijk waarde toevoegen aan het werk dat we bij Kentalis voor onze bewoners doen."
Waarom dit onderzoek?
Het Deelkracht-project Smartglass duurde van eind 2022 tot de herfst van 2023 en vond plaats op de Kentalis woonlocatie in Vries. Vera: "Door de coronapandemie waren alle woongroepen gesloten en mochten communicatiedeskundigen niet op de woongroep komen. Hierdoor misten begeleiders 'coaching on the job' van communicatiedeskundigen. Fokje Jagersma (communicatiedeskundige) en haar collega’s zochten daarom naar een manier om deze coaching op de werkplek toch mogelijk te maken en zo kwamen ze samen bij de Smartglass uit. Belangrijke vragen waren: kunnen we deze bril praktisch inzetten, gezien technologische en privacy-kwesties? Biedt deze technologie echt meerwaarde op de werkvloer, zodat Kentalis er mogelijk meer van wil aanschaffen?. Op dat moment werd de Academie ingeschakeld en is het onderzoek opgezet."
De waarde van de Smartglass
De onderzoeksvraag draaide om de meerwaarde van de Smartglass in vergelijking met de bestaande coaching-methode, met name het 'coachen on the job' door een fysiek aanwezige communicatiedeskundige. Vera vertelt: "We wilden onderzoeken of de Smartglass echt iets toevoegt, zoals flexibiliteit in manieren van coachen en snelheid bij het uitwisselen van beeld en geluid. Wat tijdwinst kan opleveren. Websites van leveranciers van de Smartglass presenteren over het algemeen alleen de voordelen, dus we wilden ook de nadelen in kaart brengen. De doelgroep speelde ook een grote rol: is het passend bij onze doelgroep? De vraag naar de Smartglass kwam namelijk specifiek vanuit de intramurale zorg. Bij het begeleiden van deze bewoners met een aangeboren beperking in horen én zien is het belangrijk dat de communicatiecoach goed kan zien hoe bewoners reageren en wat de begeleider doet, zelfs op afstand. De communicatiedeskundige ondersteunt de communicatie van de begeleider via de bril, die daarmee de interactie met de bewoner kan aanpassen of verbeteren."
Doen we het of doen we het niet
Direct na elke coaching-sessie via de Smartglass of live op locatie, vulden begeleiders vragenlijsten in. Zo kon het onderzoeksteam elke keer kijken wat hun ervaring was, hoe goed het coachen ging en wat ze was opgevallen. Nu alle geplande coaching-sessies achter de rug zijn en de opgehaalde data geanalyseerd, vat Vera de resultaten van het onderzoek samen: "Er waren zeker voordelen aan het inzetten van de Smartglass aan de zorg bij bewoners met een aangeboren beperking in horen én zien bij Kentalis. Zoals snel op te zetten online vergaderingen met communicatiedeskundigen en verminderde afleiding voor bewoners doordat er een communicatiedeskundige fysiek meeloopt. De nadelen wogen echter zwaarder. Verstoringen in beeld en geluid, problemen met wifi-overgangen, klachten over het geluid via het oortje en ongemakkelijk dragen van de bril. En vooral dat de communicatiedeskundige slecht ziet wat er gaande is, doordat de zichthoek van de begeleider die de bril draagt beperkt is. De mimiek van de bewoner wordt daardoor bijvoorbeeld al niet goed genoeg zichtbaar. Dat samen maakte dat we besloten niet verder te gaan met de Smartglass. Al blijven we de technologische ontwikkelingen natuurlijk nauwlettend volgen’’.
Altijd iets unieks
Vera geeft aan: “Ik vond het ondanks de resultaten van het onderzoek heel leuk om samen met medewerkers op de werkvloer die het allemaal doen, uit te vinden wat voor hun praktijk het beste werkt. Samen nieuwe dingen uitproberen, met één ding voor ogen: de kwaliteit van zorg verbeteren én de medewerkers helpen om hun werk goed en fijn uit te kunnen voeren. Elke keer dat je onderzoek doet, komt er wel iets unieks naar boven waar je wat van kunt leren. En dat neem je dan weer mee naar een ander onderzoek. Verder ben ik trots op de goede samenwerking die we hadden. Alle verschillende perspectieven brachten we mooi bij elkaar. We hebben zóveel kennis en deskundigheid in huis; niet normaal!’’.
Fokje Jagersma, communicatiedeskundige, deelt haar ervaringen met de Smartglass in de praktijk.