Leerkracht Pieter Groen beschrijft waarom hij zo trots is dat hij werkt bij de Kentalis Guyotschool VSO voor dove en slechthorende leerlingen. Ook legt hij uit waarom de school is vernoemd naar Henri Daniel Guyot en wat het verschil is tussen het dovenonderwijs van toen en nu.
Ik ben een trotse leraar op de Guyotschool voor voortgezet speciaal onderwijs. Ik geef les aan leerlingen die doof of slechthorend zijn en ondersteun hen in hun ontwikkeling, zowel op cognitief als sociaal-emotioneel vlak. Zelf ben ik ook doof, wat mij helpt om goed aan te sluiten bij de belevingswereld van mijn leerlingen.
Waarom heet de school naar Guyot?
Onze school is vernoemd naar Henri Daniel Guyot, een belangrijke figuur in de geschiedenis van het dovenonderwijs in Nederland. Hij was de oprichter van de eerste school voor dove kinderen in Nederland, in 1790 in Groningen. Guyot was een pionier in het onderwijs voor dove kinderen. In een tijd waarin dove mensen vaak werden uitgesloten van onderwijs en maatschappelijke participatie, zag hij het belang van communicatie en onderwijs. Hij ontwikkelde methodes om dove kinderen te onderwijzen en gaf hen daarmee kansen die ze anders niet zouden hebben gehad. Zijn werk legde de basis voor het dovenonderwijs zoals we dat nu kennen.
Waarom is het zo belangrijk dat dit onderwijs er is?
Op de Guyotschool bieden we tweetalig onderwijs. Er wordt in de basis Nederlands Gebarentaal (NGT) gebruikt, ondersteund met geschreven Nederlands taal en soms gesproken Nederlands. Dove leerlingen hebben recht op onderwijs dat aansluit bij hun communicatieve en culturele identiteit. Dit staat geschreven in het VN-verdrag. Op de Guyotschool krijgen ze les in een taal die ze begrijpen, in een omgeving waarin ze zich veilig en begrepen voelen. Dat is essentieel voor hun ontwikkeling, zelfvertrouwen en toekomstperspectief. Ook rolmodellen van dove leraren en dove medewerkers binnen Guyotschool zijn essentieel voor al onze leerlingen.
Wat vind jij belangrijk in het onderwijs voor de leerlingen?
Voor mij is het belangrijk dat dove en slechthorende leerlingen zich gezien en gehoord voelen en ‘thuis kunnen komen’ op de Guyotschool. Gebarentaal staat centraal: leerlingen moeten zich kunnen uitdrukken in hun eigen taal, in de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Daarnaast vind ik het belangrijk dat ze leren wat hun talenten zijn. Ze mogen hun dromen najagen! Kritisch denken en hun talenten ontwikkelen in een gebarentaalomgeving die hen ondersteunt en uitdaagt vind ik een belangrijk norm. We bereiden de leerlingen ook voor op de periode na Guyot. Dan gaan ze werken of een opleiding volgen. Wij doven zijn onderdeel van de maatschappij en er is nog veel onkunde over onze taal en cultuur. Ook binnen Kentalis is hier nog winst te behalen.
Zijn er overeenkomsten en verschillen tussen het onderwijs toen en nu?
Er zijn zeker overeenkomsten: het doel om dove leerlingen volwaardig onderwijs te bieden is hetzelfde gebleven. Wel moeten we met de tijd meegaan. Waar vroeger krijtborden waren, hebben we nu digiborden. De techniek is sterk ontwikkeld. Maar er zijn ook grote verschillen. Vroeger lag de nadruk vooral op spraak en liplezen, terwijl nu gebarentaal een volwaardige plek heeft gekregen. Ook is er meer aandacht voor de culturele identiteit van dove mensen.
Tegenwoordig beslaat het dovenonderwijs ook meer dan het onderwijs alleen. Het feit is dat mensen met een beperking meer moeten strijden en meer voor zichzelf moeten opkomen. Ik denk daarom dat de leraren, zowel horend als doof, ook iets meer leveren dan alleen het onderwijs zelf, bijvoorbeeld door een stukje eigen levenservaring mee te geven aan onze leerlingen.
Waarom vieren jullie Guyots verjaardag?
Heel lang geleden zei iemand iets waarvan ik schrok: 'gebarentaal gaat verdwijnen, want het is geen taal'. Het tegendeel is het bewezen. Gelukkig dacht Henri Daniel Guyot anders en hebben we nu nog toegankelijk onderwijs voor dove en slechthorende leerlingen. We moeten hier zuinig mee zijn. Elk jaar vieren we daarom op school ook zijn verjaardag.
Geschreven door Pieter Groen.